Świnki morskie podobnie jak ludzie nie produkują witaminy C i muszą ją przyjmować z pokarmem. Dzienne zapotrzebowanie zdrowej świnki na kwas askorbinowy wynosi ok. 10 mg na 1 kilogram masy ciała (20 - 30 mg/kg w przypadku ciężarnych).
Dobrze zbilansowana dieta powinna w pełni pokryć to zapotrzebowanie. Aby zapewnić śwince dostateczną dawkę wit. C zaleca się podawać im witaminizowaną karmę (patrz: wątek o karmach) i bogate w nią rośliny np. nać z pietruszki, koperek, paprykę, pomidory, brokuły i inne. Bardzo dobrym źródłem wit. C jest też kapusta, ale istnieją hipotezy mówiące, że wywołuje u świnek wzdęcia, więc jej podawanie powinno być osobistą decyzją właściciela.
Co robić, gdy dieta nie wystarcza
Czasami jednak śwince uda się dorobić niedoboru wit. C. Może tak się stać np. w przypadku ciąży, gdy zwierze nie chce jeść, albo gdy było nieprawidłowo karmione. Wtedy pojawia się konieczność podawania suplementu diety, który ją zawiera.
Jak podawać syntetyczną witaminę C
Na rynku obecnie są dwa, znane mi, odpowiednie dla świnek preparaty: Cebion i Juvit. Oba są płynnymi roztworami wit C. i są przeznaczone dla niemowląt – dzięki temu są powszechnie dostępne, stosunkowo tanie i bez problemu można je kupić w każdej aptece. Oczywiście jeżeli pojawią się nowe preparaty, płynne i dla niemowląt to najprawdopodobniej też będą odpowiednie dla świnek.
Odpowiednią dawkę preparatu odmierzamy przy pomocy strzykawki.* Zdejmujemy igłę (o ile wcześniej ją założyliśmy). Łapiemy świnkę. Lokalizujemy jej twarz. Delikatnie wkładamy końcówkę strzykawki w pyszczek świnki i wpuszczamy lek. Jednocześnie należy uważać na zęby świnki, bo kwas askorbinowy może je nieco "nadgryźć". Strzykawkę należy wkładać "od boku", omijając siekacze i trzonowce.
I tak codziennie, aż do momentu gdy przestanie to być potrzebne.
* Można też odmierzyć odpowiednią dawkę kroplami: 1 ml płynu to ok. 20 kropel.
Jeżeli świnka jest zdrowa, nieciężarna i chcesz suplementować wit. C „na wszelki wypadek” dawka ok. 0,1 ml ( 2 krople) na dzień powinna wystarczyć, zwłaszcza gdy świnka jest odpowiednio karmiona. W innym wypadku musisz skontaktować się z weterynarzem i razem z nim ustalić odpowiednią dawkę.
UWAGA: nigdy nie podajemy witaminy C do wody w poidle!!! Jest to całkowicie nieskuteczne! Witamina C to kapryśny i delikatny związek, który łatwo wchodzi w rozmaite reakcje, które prowadza do utraty jej właściwości. Czynniki, które temu sprzyjają to m.in.: obecność tlenu, zbyt wysokie pH (czyli każde wyższe od kwasowego), zbyt wysoka temperatura, obecność jonów niektórych metali (miedzi, żelaza srebra). Jak widać w wodzie w poidle występują wszystkie te czynniki. Ponadto mało która świnka jest w stanie wypić jednego dnia całe poidełko wody. W efekcie przy takiej formie podawania nie mamy pojęcia ile witaminy C dotarło do świnki (i czy w ogóle jakakolwiek).
Czym właściwie jest niedobór witaminy C i jak go rozpoznać
Kwas askorbinowy jest bardzo ważny dla prawidłowego funkcjonowania. Bierze udział w szeregu różnych reakcji i przemian, m.in. w syntezie kolagenu. Kolagen to takie białko, które jest nieomal wszędzie Przy niedoborze witaminy C produkcja kolagenu jest zaburzona co wywołuje chorobę o nazwie szkorbut.
U ludzi objawia się on krwawieniem dziąseł, wypadaniem zębów, zwiększoną delikatnością skóry, bólami kości, mięśni i stawów etc.
W przypadku świnek najbardziej widocznym objawemjest tzw. świnkowy paraliż. Dotknięta nim świnka zaczyna chodzić inaczej niż zwykle, wlecze tylne łapy, niechętnie się porusza, w bardzo złych przypadkach w ogóle nie jest zdolna do poruszania tylnymi łapkami. Zwierze staję się osowiałe.
Taki stan wymaga natychmiastowego leczenia i konsultacji z weterynarzem!
Niedobory mniejszego kalibru objawiają się szarzeniem zębów. Siekacze stają się półprzezroczyste i tracą białą barwę, mogą pojawić się zmiany w wyglądzie dziąseł. Warto obserwować siekacze świnek i kontrolować ich wygląd.
Świnka dotknięta szkorbutem powinna przyjmować 50 – 100 mg/kg wit C dziennie.
I jak już pisałam – to poważny stan, wymagający błyskawicznej reakcji.
Nie wolno lekceważyć objawów niedoboru wit. C.
Opracowano na podstawie:
Choroby świnek morskich - V.C.G Richardson
Biochemia Jeremy M. Berg, Lubert Stryer, John L. Tymoczko
i własnej wiedzy.